Nurdoğan A. ERGÜN
Yönetimini üstlendiği 200 alışveriş merkezi ile faaliyet gösteren Alman ECE Marketplaces’in iştiraki ECE Türkiye, yerelde de portföyünü genişletmeye devam ediyor. Bu yıl, inşaat halindeki V Metroway ile Ağaoğlu Çekmeköy Park AVM’yi hizmete açacak olan şirket, Forum Bornova ve Luviya projelerini de portföyüne ekledi.
Forum Bornova’nın yönetimini bu yılın ağustos ayında alacak olan şirket, ilk kazmanın vurulduğu 50 bin metrekare kiralanabilir alana sahip Antalya’daki Luviya projesini de 2027’nin ilk aylarında devreye alacak. Böylece şirketin Antalya’daki portföyü üçe çıkacak. Türkiye’de 25 yıla yaklaşan tecrübeleri ile zorlayıcı koşullar altında bile yaratıcı çözümler üretebildiklerini ifade eden ECE Türkiye Eş Genel Müdürü ve CFO’su Nuri Şapkacı, yeni projeler ve genişleyen portföyleriyle sektördeki konumlarını daha da güçlendirdiklerini söyledi.
Operasyon halindeki AVM’lerde 2024 yılının ilk yarısında sektör ortalamalarının üzerinde ciro artışı elde ettiklerini açıklayan Şapkacı, “Sunduğumuz alışveriş deneyimini sürekli olarak geliştiriyoruz. Bunu yaparken de iş ortaklarımız olan perakendeciler ve yatırımcılarımız için de optimum faydayı sağlayacak şekilde hareket ediyoruz. Portföyümüzdeki AVM’ler 2024 yılının ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine oranla perakende satış cirolarında yüzde 82 artış elde etti. Bu, enflasyonun üzerinde bir artış. AVM’lerimiz, yüzde 100 doluluk oranına sahip” dedi. Yeni dönemde de portföye değer katacak projeler geliştirmeye devam edeceklerini dile getiren Şapkacı, özellikle Antalya projesinin önemine dikkat çekti.
Türkiye’nin turizm başkenti Antalya’da, karma kullanımlı proje Luviya için yatırımcı grup Aderan Global ile bir iş birliğine imza attıklarını duyuran Şapkacı, “Kent yaşamının yeni buluşma noktası olarak tasarlanan Luviya, Antalya’nın hızla gelişen yerleşim bölgesinin merkezinde yer alıyor. Beş yıllık projeksiyonda, bölgede yeni konutlar, ticaret alanları, turizm tesisleri ve sosyal hizmet alanlarının hayata geçirilmesi planlanıyor. Luviya, bu avantajlı konumuyla hem yerel halkın hem de uluslararası ziyaretçilerin kolayca ulaşabileceği bir lokasyonda bulunuyor” dedi.
Şapkacı’nın verdiği bilgilere göre, karma kullanımlı proje kapsamında, 50 bin metrekare kiralanabilir alana sahip yeni nesil bir alışveriş merkezi, 39’u bahçe dubleksi olmak üzere 653 adet daire, 5 yıldızlı bir otel, otelle bağlantılı 90 adet markalı konut ve 24 adet A sınıfı ofis alanı bulunuyor. AVM, 200 mağaza ile hizmet verecek. AVM’lerin doğrudan 600 bin, dolaylı 2,1 milyon kişiye istihdam sağladığını açıklayan Şapkacı, “Alışveriş merkezlerinin geliştirilmesine yönelik hizmetlerin tamamını aynı çatı altında kapsamlı bir şekilde sunan ECE Türkiye, 10’u operasyon halinde, üçü inşaat, biri de geliştirme aşamasında bulunan toplam 14 AVM ile ülke ekonomisine katkı sağlıyor” diye konuştu.
Ağustosta Forum Bornova yönetimini alacak
ECE Türkiye Eş Genel Müdürü ve COO’su Semet Yolaç Canlıel ise “Commerz Real’ın gayrimenkul fonu Hausinvest’in alışveriş merkezlerinden biri olan Forum Bornova’nın yönetimini 1 Ağustos 2024 itibari ile üstleneceğiz” açıklamasını yaptı. 2006’da açılan Forum Bornova’nın, Ege Bölgesi’nin en çok ziyaret edilen alışveriş merkezlerinden biri olduğunu söyleyen Canlıel, “Üstü açık AVM konsepti ile 60 bin metrekarenin üzerindeki kiralanabilir alanda faaliyet gösteren ve yılda 10 milyonu aşkın kişi tarafından ziyaret edilen Forum Bornova, yaklaşık 130 mağaya sahip” dedi.
Bu yıl hizmete girecek iki yeni AVM hakkında bilgi veren Canlıel, “Ağaoğlu Şirketler Grubu ile iş birliğimiz kapsamında Çekmeköy’de faaliyete geçecek olan ve 7 milyar TL yatırım değerine sahip karma kullanımlı projenin AVM bacağının konsept optimizasyonu, kiralama ve yönetimini üstlendik. AVM’de 30 bin metrekarelik kiralanabilir alanda 110 mağaza yer alacak” dedi. İsra Holding tarafından Başakşehir’de inşa edilen V Metroway AVM’nin de bu yaz hizmete gireceğini hatırlatan Canlıel, yine İsra Holding tarafından yatırımı yapılan V Mall İstanbul’un da 2025 yılında açılacağını, böylece Başakşehir’de ECE Türkiye yönetiminde toplam 70 bin metrekarelik bir perakende destinasyonu oluşacağını söyledi.
“Ciro kaçıranlar tespit edilince AVM’lere fesih hakkı verilsin”
Bazı organize perakende markaları tarafından AVM yönetimlerine yönelik eleştirilere de cevap veren Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, ortak alan giderlerinde metrekare başına 50 TL suiistimal yapıldığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Ortak alan giderlerinin denetçiler tarafından denetlendiğini ve raporların markalara sunulduğunu dile getiren Şapkacı, “Ticaret Bakanlığı mevzuat yayınladı, bütün yatırımcılar SPK tescilli kamu denetçisi tarafından denetlenmek zorunda. AVM’ler denetleniyor ve raporlar perakendecilere gönderiliyor. Raporda tüm kalemler yazıyor. Bunu yapmayan yatırımcı varsa Ticaret Bakanlığı gerekli cezayı kessin. Ayrıca AVM’lerde ortak alan giderlerinin yüzde 40’ını yatırımcı ödüyor. Hatta bazı AVM’lerde toplam aidatın neredeyse yüzde 70’ini yatırımcı ödüyor.
Burada her AVM’yi zan altında bırakıyorlar. Ben de ‘Bütün perakendeciler cirolarını beyan etmiyor desem’ doğru olur mu? Olmaz. Ama zincir markalar dahil ciro kaçıranlar var ve mevzuatta bunun denetimi yok. Bu sadece bize karşı değil kamuya da zarar” dedi. Şapkacı, “Ciro kaçıranlar tespit edildiğinde AVM’lere kiraları fesih hakkı verilsin” diyerek yeni bir tartışma başlattı. Perakendecilerin ortak alan giderinde MOBİLİUM’u örnek göstermesini de eleştiren Şapkacı, “MOBİLİUM’da günlük ziyaretçi sayısı 500. Aynı büyüklükte başka bir AVM’nin 50 bin. Giderlerleri kıyaslamak anlamsız. MOBİLİUM’u örnek veren perakendecilerden bir tanesi bile orda yok” dedi.
“Şikayet edenler de AVM’de kalıyorlar”
Fahiş kira talepleri ve uyarlama davaları şikâyetlerine de cevap veren Nuri Şapkacı, şunları söyledi: “Perakendeciler AVM’ye girdikleri zaman genelde ortalama 5 yıllık anlaşma yapıyor. Kanun, ‘5 yıl geçtikten sonra yatırımcı rayiç kira bedelini isteyebilir’ diyor. TÜFE artışı ortada. Rayiçler o kadar yukarı çıktı ki yatırımcı o oranda artış yapamadı. Eski kiracılara da ‘Çok düşük kaldı bu rakamı istiyorum’ diyor. İstedi diye veriliyor mu? Buna mahkeme karar veriyor ve genelde de rayicin yüzde 10-15 altında oluyor. Biz grup olarak masaya oturduklarımızın yüzde 90’ı ile anlaşıyoruz. 2 bin 500 kontrattan 3’ü ile mahkemelik olduk. Çünkü onlar bizim için kiracı değil iş ortağımız. Bugün AVM’lerden şikâyet edenler yine AVM’de kalmaya devam ediyor.”